Temel Topraklama Nasıl Olur?

Temel içerisine yerleştirilmiş olan topraklayıcının, beton içerisine gömülerek toprakla geniş yüzey üzerinden temas kurmasının sağlanması temel topraklama işleminin kısa bir özeti olarak tanımlanabilir. Temel topraklama işlemi potansiyel dengelemenin etkisini arttırıcı etmen gösterir. Kuvvetli akım tesisleri ile yıldırımdan korunma tesislerinde bu işlemi yapmak uygun olur. Yapı bağlantı kutusunun arka kısmında yer alan elektrik tesisinde ya da buna eş değer bir tesisin ana bölümünde bu işlem gerçekleştirilir. Bina temel topraklamasının yapılmasından önce, inşaat halindeyken bina topraklaması yapılmalıdır.

Temel Topraklama İşlem Sırası

Temel topraklama işleminin sırası şu şekildedir;

Temel topraklayıcı, kapalı bir ring şeklinde yapılmalı ve binanın dış duvarının temeline ya da temel platform içerisine yerleştirilmelidir.
Temel topraklayıcının her tarafında betonla kaplama yapılmalıdır.
Temel atımı yapılırken binanın dış duvarlarına ya da temel içerisine yerleştirme işlemi uygulanır. Beton içerisinde belirli aralıklarla tutucu sabitleştirilmelidir.
Temel topraklama işlemi için imalatçı firmadan en küçük kesit olarak bilinen galvaniz şerit ya da en küçük yuvarlak çelik çubuk kullanılmalıdır.
Çelik hasarlı olmayan temel topraklama işlemi için, temel beton söküldükten sonra minimum 5 cm beton içinde kalacak şekilde yerleştirme yapılmalıdır.
Su yalıtımlı ve çelik hasarlı topraklama işlemi en alt sıradaki çelik üzerine yerleştirilmelidir.

Temel Topraklama İşleminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Temel topraklama işlemini yapmadan önce dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunur. Öncelikli olarak en küçük kesit olarak bilinen 30 x 3.5 mm boyutundaki galvanizden ya da 10 mm çapındaki çalik çubuktan kullanmaya özen gösterilmelidir. Bağlantı filizlerinin çinko kaplı çelikten yapılması, temel topraklama işleminin verimli bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.

Temel Topraklama Ölçüm Cihazı

Temel topraklama işleminden önce topraklama ölçüm cihazı ile, toprağın direncinin ne kadar olduğu hesaplanmalıdır. Topraklama hesabı ile ne kadarlık bir dirence maruz kalabileceği hakkında bilgi sahibi olunur. Toprak direnci düşük değil ise bağlantı filizinden çıkan bakır uçlar, topraklama çubukları ile birleştirilir ve uygun bir direnç değeri elde edilmeye çalışılır. Temel topraklama işlemini yaparken kullanılan iletkenler de oldukça önemlidir. Toprağın korozyon oranı betonunkinden fazla olduğu için, galvanizli çelik ya da bakırın kullanılması gerekir. Korozyon oranları, topraklama ölçüm cihazı ile öğrenilebilir.

Temel Topraklama Hesaplaması

Paratoner tesisatı ve temel topraklama uygulamaları, kurulacak olan tesislerin güvenliği için önemlidir. Kullanılacak olan cihazların, çevrenin ve can güvenliğinin sağlanabilmesi açısından, topraklama yönetmeliğine uygun bir şekilde hareket edilmesi gerekir. Topraklama hesabı tesis gerilim oranından çok, toprak hatasından oluşan akımlar nedeni ile meydana gelir. Topraklama hesabını yapabilmek için şu adımlar uygulanır;

En büyük oranlı hata akımının hesaplanması
Toprak akımının büyüklüğü
Yayılma direncinin hesaplanması
Gerilim oranına göre topraklama elemanının seçilmesi
Adım ve temas gerilimlerinin tespit edilmesi.

Temel Topraklama Kontrol Tutanağı

Temel topraklama işlemine ilişkin faaliyetler tamamlandıktan sonra kontrol tutanağının tutulması gerekir. Bu tutanakta ilgili idare birimine yönelik bir yazı yazılması arz edilir. Yapının adresi ve cinsi, yapı sahibi, müteahhittin adı, oda numarası, proje onay tarihi gibi bilgilerin girilmesi ile beraber kontrol tutanağına ilişkin yapılan ölçümlerin değerlendirilmesi yapılmalıdır.

Temel topraklama kontrol tutanağında; kontrol elemanının, elektrik tesisatçısının, müteahhit ya da şantiye elektrik mühendisinin, proje ve uygulama denetçisi elektrik mühendisinin imzalarının olması gerekir. Temel topraklama işlemi tek başına topraklama işleminin yetmediği zamanlarda devreye girer. İnşaat alanında yapılan bu işlem, can ve mal güvenliğinin sağlanması için zorunlu kılınmıştır.

Bir önceki yazımız olan Solar Sistemlerde Yıldırımdan Korunma başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.