İkinci El Trafo

Elektrik enerjisinin üretiminden son tüketim noktasına kadar dağıtımı ve iletimi işlemlerinde çeşitli trafolar kullanılmaktadır. Özellikle sanayi alanında ikinci el trafo çeşitleri daha çok kullanılmaktadır. Kullanımdan dolayı sürekli arıza yapmaya başlayan ya da çeşitli nedenlerden dolayı
kullanılmaz hale gelen trafoların yenisi ile değiştirilmesi zorunluluktur. İşletmeler bu zorunluluğu kısa sürede daha düşük maliyetlere çözebilmek için ikinci el trafo çeşitlerini tercih etmektedirler.

Trafo Çeşitleri

Elektrik enerjisinin gerilim kapasitesine ve kullanılacak şebeke durumuna yüksek gerilim trafosu, alçak gerilim trafosu ya da orta gerilim trafosu türleri kullanılmaktadır. Üretim tesisleri ve dağıtım alanlarında kullanılan trafolar, dağıtım şirketleri tarafında kurulmaktadır. Ancak özel mülkiyet ve işletmelerde kullanılan trafoları her işletme kendisi temin etmektedir. Yapılacak olan gerilim hesaplamaları ve ihtiyaç kapsamında trafo fiyatları değerlendirilir ve en uygun olanı seçilmeye çalışılır. İşletmeler ilk kurulum aşamasında değil ancak daha sonraki bakım ve arıza tamiri aşamalarında ikinci el trafo seçeneklerini değerlendirmeye başlarlar.

İkinci El Trafo

Direk Tipi Trafolar

Günlük hayatımızda mahalle girişlerinde, fabrika sahalarında, köy girişlerinde çeşitli direk tipi trafoları görebiliriz. Direk tipi trafolar alçak gerilim şebekeleri için kullanılmaktadır. Direkler üzerinde oluşturulan kafes bölümlerindeki trafolar ile dağıtım merkezlerinden gelen yüksek gerilimin düşürülerek uygun gerilim ayarında kullanılmasını sağlamaktadırlar. Elektrik iletimi için demir direkler, beton direkler, ağaç direkler kullanılmaktadır.

Trafoların Yapısı

Çeşitli özelliklerde yapılan tüm trafoların yapısı üç ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar manyetik gövde, primer sargı ve sekonder sargıdır. Manyetik gövde genellikle silisli ince saçlar kullanılarak yapılmaktadır. Birincil ve ikincil sargı olan primer ve sekonder sargıları aralarında hiçbir bağlantı yoktur. Sargı sayıları ve tek kesitleri trafonun yapısına göre hesaplanmakta ve yapılmaktadır. Sargı iletkenleri arasında elektriksel temas olmayacak şekilde yapılmaktadır. İzolasyonu sağlayabilmek için vernikli bobin teli kullanılarak yapılmaktadır.

Trafo Nasıl Çalışır?

Trafo içerisinde bulunan birincil sargı primer sargısına alternatif gerilim uygulanır ve bu sargıdan alternatif akım geçmeye başlar. Geçen alternatif akım nüve üzerinde manyetik alan oluşturur. Bu manyetik alan ikincil sargı sekonder sargısını keserek akım gerilimini düşürür. Elektrik frekansında hiçbir değişiklik olmaz. Primer sargısına 220 volt olarak giriş yapan gerilim sekonder sargısından 12 volt olarak düşürülerek çıkışı sağlanır. Primer sargısının sargı sayısı, sekonder sargısına göre daha fazladır.

Kullanım Amaçlarına Göre Trafolar

Trafolar çeşitlere ayrılırken kullanım amaçlarına göre, faz sayısına göre, nüve tipine göre, soğutma tipine göre sınıflandırılmıştır. Kullanım amacına göre trafo çeşitleri şunlardır.

  • Düşürücü tip trafolar,
  • Yükseltici tip trafolar,
  • Ölçü trafoları,
  • Yalıtım trafoları,
  • Oto trafolarıdır.

Düşürücü tip trafolar, dağıtım şebekesinden gelen yüksek gerilimi istenilen seviyeye düşüren trafo tipleridir. En çok zil trafosu, dağıtım trafoları örnek olarak gösterilmektedir. Yükseltici trafolar ise düşük olarak alınan gerilimi yükselten trafolardır. Bunlara, elektrik enerjisi iletim hatlarında, eski tüplü televizyonlarda rastlamak mümkündür.

İkinci El Trafo

Soğutma Tipine Göre Trafolar

Trafolarda soğutma sistemleri hava sirkülasyonu ya da yağ kullanılarak yapılmaktadır. Hava sirkülasyonundan faydalanılan trafolar kuru tip trafolar olarak adlandırılır. Yapılarında hiç yağ kullanılmaz. Soğutma sisteminin sağlanabilmesi için ek olarak fan sistemine ihtiyaç duyarlar. Yağlı soğutma sisteminde trafoların soğutulması ve izolasyonu yağ ile sağlanmaktadır. Kuru tip trafolar ekstra bakım istemezler. Yağlı trafolar ise yıllık bakım isteyen trafolardır. Yağ oksijen ile temas ettiğinde yapısında bozulmalar oluşabileceği için sürekli kontrol edilmesi ve gerektiğinde yağının değiştirilmesi yapılmalıdır. Kapalı tip yağlı trafolarda yağın oksijen ile teması kesildiği için kullanımı daha uzun ömürlü olmaktadır.

Bir önceki yazımız olan Topraklama Raporu Örneği başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.