Trafo kelimesi Latince “transformat” kelimesinden türemiştir ve dönüşüm anlamına gelmektedir. Ayrıca kullanıcıları tarafından “transformatör” olarak anılır. Eş anlamlılar Umspanner veya transformer sözcükleridir. 1881’de Lucien Gaulard ve John Dixon Gibbs (Londra) tarafından icat edilmesinden bu yana, trafo yaygınlık gösterdi ve tüm dünyada kullanılmaya başlandı.

Trafo Nedir?

Trafo nedir sorusuna kısaca transformatörde, enerji teknolojisinin teknik bir sistemi olarak tanımlayabiliriz. Cihaz bobinlerden, bakır telden ve çekirdekten oluşur. Çoğu uygulamada, transformatörün görevi elektrik voltajlarını artırmak veya azaltmaktır. Transformatör gergin olduğunda da tamamen güvenli değildir. Bir transformatör, uyarı ve önlemler almadan çok yaklaşırsanız tam bir elektrik şoku gelebilir o yüzden dikkatli olmalısınız. Sadece seçilen insanlar trafo ziyaretine izin verilmelidir.

Trafo Nedir

Trafo Üreticileri

Trafo üreticileri genellik ABD’ de bulunmaktadır.

  • ABB A.Ş.
  • Eaton
  • Hammond Güç Çözümleri A.Ş.
  • Hitachi T&D Çözümleri A.Ş.
  • Jinpan Uluslararası ABD Ltd.
  • Schneider Elektrik
  • Siemens Enerji A.Ş.
  • SPX Transformatör Çözümleri, Inc
  • WEG Transformers ABD AŞ.

Trafo Bakım

Trafo nedir sorusunun cevabını aldığımıza göre artık trafo bakım geçebiliriz. Önleyici bir bakım programı, ürüne özel bakım planına göre düzenli denetimlerden ve bileşen değiştirmelerinden oluşur. Bakım programları, AB’nin on yıllık uzun ürün üretim ve bakım tecrübesine dayanmaktadır. Düzenli önleyici bakım, bütçe planlamasının kolaylaştırılmasına yardımcı olur.

Yaşlanma transformatörlerin yaşam beklentisi ile ilgili ana endişe konusu, tipik olarak organik ürünlere dayanan yalıtım sisteminin durumuna benzerdir.

Bir transformatördeki organik ürünler zaman içinde düşer ve son olarak, bir transformatörün günlük hayatta görebileceği baskılara dayanma kabiliyetini kaybeder (kısa devreler, enerji veren, titreşim vb.). Bununla birlikte, kağıt yalıtımın yaşlanması, geri dönüşümsüz bir işlemdir ve bir transformatörün yaşamını sınırlayan işlemlerinden biri olarak kabul edilir.

Transformatördeki mineral yağ, kağıt kombinasyonunun ömrü çalışma sıcaklığına, oksijen içeriğine, yağın asitliğine ve yalıtımdaki nem içeriğine büyük ölçüde bağlıdır. Sıcaklık, ağırlıklı olarak trafo tasarımına, yüklemeye, soğutma tesislerine ve ortam sıcaklığına bağlıdır. Bu parametrelerin değiştirilmesi kolay değildir ve normalde büyük yatırımları gerektirir. Nem, transformatörün kağıt yalıtımında biriktirilir ve farklı kaynaklara sahiptir.

Varlıklarınızın ömrünü uzatmak için AB’i, belirli ekipman ve daha fazla uzmanlık gerektiren transformatörün performansını korumayı amaçlayan aynı zamanda yerinde gerçekleştirilecek önleyici (nihayetinde iyileştirici) eylemler sağlar. En uygun hareket yolunu açıkça belirlemek ve duruma dayalı bir bakım sağlamak için genellikle teşhis testleri uygulanır.

Trafo Nedir

Çeşitli Transformatörler

Transformatör çeşitli ebatlarda, desenlerde ve renklerde mevcuttur. Evimizdeki birçok elektrikli cihaz veya elektrik tüketicisi küçük bir trafoya sahiptir. Kameralar, akıllı telefonlar, tabletler ve dizüstü bilgisayarlar için şarj cihazları her evde bulunmakta ve her birinde transformatör kullanılmaktadır.

Cihaz trafosunun büyük kardeşi ise sektördeki, elektrik şebekesi operatörleri tarafından güç dağıtımında kullanılmaktadır. Buna bir dağıtım trafosu denir. Güç şebekelerinin voltaj seviyeleri arasındaki bağlantı oradadır. Aynı zamanda şebeke trafosu olarak da adlandırılır.

Transformatörün Yetenekleri ve Gerçek Değerleri

Transformatörlerin ana uygulaması AC voltajlarının artması veya azalmasıdır. Transformatörün gerilimi dönüştürmesini sağlayan nedir? Bu soruyu cevaplayabilmek için elektrik mühendisliği alanını derinden araştırmalıyız.

Yapısal olarak, transformatör genellikle bir ferrit veya demir çekirdekten ve bu çekirdeğin etrafına birkaç kez sarılmış elektrik iletkenlerinden oluşur. Temel olarak bir giriş tarafına veya birincil tarafa ve bir çıkış tarafına sahiptir. Sargılar, birincil ve ikincil bobinler olarak adlandırılır. Gösterilen yansıma için transformatörün bir taslağı vardır.

Birincil tarafa uygulanan alternatif bir voltaj, indüksiyon kanununa göre, transformatörün demir çekirdeğinde değişen bir manyetik akıya neden olur. AC voltajı nedeniyle polaritesini döngüsel olarak değiştiren bir manyetik alanın yaratıldığı anlamına gelir. Sırayla değişen manyetik akı, trafonun ikincil tarafında bir gerilime neden olur

Bir önceki yazımız olan Solar Sistemlerde Yıldırımdan Korunma başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.