Trafo Çeşitleri Nelerdir?
Trafo Çeşitleri Nelerdir?
Trafo çeşitleri ortak bir manyetik çekirdeğe yerleştirilmiş ve birbirine bağlanmış iki ila birkaç sargıdan oluşan statik bir elektromanyetik cihaz olarak adlandırılmaktadır. Trafo nedir sorusuna yanıt olarak alternatif bir akımın elektriğini elektromanyetik endüksiyon yoluyla akımın frekansını değiştirmeden dönüştürmek için kullanılan üründür. Hem AC dönüşüm hem de çeşitli elektrikli ve elektronik uygulamalar için trafo kullanılmaktadır.
Darbeli Güç Kaynağı
Elektrikli cihazların farklı parçalarını beslemek için çeşitli voltajlar gereklidir. Farklı büyüklüklerde birden fazla voltaj gerektiren cihazlardaki besleyiciler, birkaç ikincil sargılı trafoları içerir veya devrede ek trafolar içermektedir. Modern radyo ve elektronik cihazların güç devrelerinde, yüksek frekanslı puls transformatörleri yaygın olarak kullanılmaktadır.
Darbeli güç kaynakların da, AC gerilimi başlangıçta giderilir ve daha sonra bir invertörden yüksek frekanslı darbelere dönüştürülür. Darbe genişliği modülasyon kontrol sistemi voltajın dengelenmesine izin verir. Bundan sonra, yüksek frekanslı darbeler, çıkışta, düzeltme ve filtrelemeden sonra sabit bir voltaj elde edilen atım trafosuyla beslenir. 50-60 Hz transformatörler, eksikliklerine rağmen, örneğin yüksek kalitede ses üretimi gibi minimum seviyede yüksek frekanslı gürültü sağlamak için gerekli olan güç sistemlerinde hala kullanılmaktadır.
Trafo işlemi
Transformatörün ömrü iki kategoriye ayrılabilir: Ekonomik ömür beklentisi, mevcut transformatörün sürekli çalışmasının kapitalize edilmiş maliyeti, transformatör faaliyetinden elde edilen gelirin kapitalize değerini aştığında sona ermektedir. Trafonun ekonomik ömrü spesifik enerji dönüşüm maliyeti, enerji dönüşüm piyasasın da benzer hizmetlerin birim maliyetinden yüksek olduğun da sona ermektedir.
Güç Trafoları
Trafoların geliştirilmesi, tasarımın iyileştirilmesi, güç ve verimin arttırılması, sargıların yalıtımının iyileştirilmesinden oluşturulmaktadır. Bazı durumlar da, trafolar da ikincil sargı birincil sargının bir parçasıdır veya tam tersi olmaktadır. Bu elektrik mekanizmalarına otomatik trafo denilmektedir. Ana tip elektrik trafolarına güç trafosu denilmektedir. Bu trafolar radyo, otomasyon ve daha birçok alan da kullanılan güç sistemleridir.
Çift Sargılı Trafolar
Güç trafoları arasın da en yaygın kullanılanları güç iletim hatlarına kurulan çift sargılı trafolardır. Trafo çeşitleri arasın da çok seçenek bulunmaktadır. Ancak çoğunlukla kullanılan çift sargılı olanıdır. Bu tür trafolar, güç jeneratörleri tarafından üretilen voltajı, yüksek voltaj veya düşük voltaj olarak iletmektedir. Güç trafoları, yüksek performansa sahiptir. Sargıları tipik olarak elektriksel bakır veya çelik saclardan yapılmaktadır.
Yağlı Trafolar
Güç trafoları, yağlı veya kuru olabilmektedir. Yağ trafoların da, manyetik devre ve sarımlar, yalıtmak ve soğutmak için kullanılan, mineral yağ ile doldurulmuş bir kaba yerleştirilir. Kuru güç trafoları arasın da, büyük bir sınıf çok sayı da sargıya sahip düşük güç trafolarından oluşmaktadır. Bazı durumlar da yük trafoları kullanılmaktadır. Trafo çeşitleri arasın da güce ek olarak, voltaj ve güç transformatörleri de dahil olmak üzere, yüksek voltajları ve akım ölçüm transformatörlerini ölçmek için tasarlanmış çeşitli trafo tipleri vardır. Ölçüm trafoları genellikle voltaj, güç ve enerjinin güvenli ölçümü için alternatif devrelerde ve yüksek voltajlı AC devrelerde kullanılmaktadır.
Aspirasyon Trafolar
Aspirasyon, trafo çeşitleri teller boyunca akan tek fazlı alternatif akımın hava ve kablo hatları, metalik hatlar ve demiryollarına yakın diğer iletişim ağı ile iletişim etkisini azaltmak amacıyla kullanılan trafolardır. Bu trafo yüksek voltajı, yarı yarıya değiştiren darbeli bir voltaja dönüştürmektedir. Otomasyon cihazlarının yanı sıra, ağırlıklı olarak yüksek voltajlı araştırma tesislerinde puls üreteci olarak kullanılır. Darbe transformatörü, bu elektrik akımı veya gerilim darbelerini dönüştürmek için kullanılan manyetik bir çekirdek trafosudur. Radar da, darbeli otomasyon radyosu ve bilgisayar tesisleri kaynak darbesi yükünü eşleştirmek için kullanılmaktadır.
Bir önceki yazımız olan Solar Sistemlerde Yıldırımdan Korunma başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.