Kaçak Akım Rölesi Test Raporu

Birçoğumuz elektrikli ekipman kullanırken, elektrik çarpması yaşamıştır. Bu çarpmalar anlık olsa da, oldukça tehlikelidir. Elektrik kaçağı, normal aşınma ve ekipmanın yırtılması

veya etrafındaki nem gibi nedenlerden dolayı oluşur. Önleyici çözüm olarak kaçak akım rölesi kullanılmalı, kullanılıyorsa ve arızalı ise derhal bakım yaptırılmalıdır. Kaçak akımlar, kablo ısı üretimine ve yalıtım arızasına yol açabileceği için tehlikelidir. Bu sonuçlar büyük bir felakette, önemli miktarda mal ve insan yaşamı kaybına yol açmaktadır.

Kaçak Akımın İnsan Vücuduna Etkisi

30mA’nın üzerindeki kaçak akım, ölümcül sonuçlara neden olabilir. Koruma için 30mA hassasiyet gereklidir. Kişinin kullanacağı aletler elektrikle doğrudan temas etmeyecek yapıda olmalıdır. Özellikle atölyeler, laboratuvarlar, okullar gibi yerlerdeki donanımlar çok dikkatli olacak şekilde korunmalıdır. Dolaylı temas olduğunda veya kablolarda yalıtım arızası oluştuğunda 100mA ve 300mA koruma sağlayan kaçak akım rölesi kullanılması gereklidir.

Kontrol Panelleri ve Panoları

CBCT (Sinyalizasyon) ile birleştirilen röle, izleme yeteneğine sahiptir. Santralin sınırları içerisinde besleme iletkenleri ayrı olarak monte edilebilir olmalıdır. İzin verilen seviyenin üzerinde herhangi bir kaçak akım öldürücüdür. Bu yüzden elektrik hizmetleri alırken kaçak akım rölesi test raporu incelenerek gerekli bakım işlemleri takip edilmelidir. Kontrol panelleri ve panolarında elektrik tesisatını çeşitli şekillerde etkilerler.

1- Tükettikleri akımda harmonik bozulma oluştururlar.

2- Şebeke frekansında, 50 Hz ve normal çalışma koşullarında daha yüksek frekanslarda akım kaçağı oluştururlar.

3- Elektrik güç kaynağına bağlanır bağlanmaz bir kaçak akım noktası oluştururlar.

4- Bir yalıtım arızası sırasında, kaçak akım sinüzoidal olmayabilir, fakat titreşimli olabilir.

Kaçak Akım Rölesinin Özellikleri

Elektrik tesislerinde karmaşıklığın artması ve yeni düzenlemeler nedeniyle toprak kaçağı korumaları yapmakta zorluklar yaşanılmaktadır. Verimliliği arttıran ve tesislerin bakımında tasarruf sağlayan kaçak akım rölesi şu özelliklere sahip olması gerekir.

Güç sistemlerini izler, tespit eder ve kaçak hatalarından korur.
Manuel ve Uzaktan sıfırlama özelliği vardır.
ACB, VCB veya MCCB’lerin bağlantılı bileşeni olarak kullanılır.
İşlevselliğini kontrol etmek için test özelliği vardır.
Kurcalamaya sebebiyet vermeyecek ön kapağı mevcuttur.

Kaçak Akım Rölesinin Frekans Duyarlılığı

Burada yer alan bilgiler ile kaçak akım rölesi nedir sorusunun cevabı bulunacaktır. Bir diğer önemli detay, toprak kaçağının frekansla nasıl davrandığını bilmektir. Normal toprak kaçakları, 50 Hz alternatif akıma daha duyarlıdır. Eğer tesislerin elektronik yükleri olmasaydı bu yeterli olurdu. 50 Hz akım duyarlı olmasının yanı sıra, daha yüksek frekanslı akımlar daha az duyarlıdır.

Başlangıçta elektrik güvenliği için iyi bir şey olarak görünmeyebilir, ancak bu tam olarak doğru değildir. Çünkü elektronik aksam içeren alıcılar yüksek frekanslı kaçaklar üretir. İnsan vücudu, 50 Hz’den 500 Hz’ye daha duyarlıdır. Aynı etkileri üretmek için frekans ne kadar yüksekse o kadar çok ihtiyaç duyulduğu anlamına gelir. Kaçak akım rölesi daha yüksek frekansta daha az hassasiyete sahipse, bunun sonucunda toprak kaçağının, elektrik şebekesinin kendisinden bize ulaşabilecek geçici rahatsızlıklara karşı daha sağlam olduğu anlamına gelir.

Kaçak Akım Rölesinin Görevleri

Elektrik ile ilgili bilgiler ışığında kaçak akım rölesi nedir ve görevleri nelerdir konusunda bilgi sahibi olunmalıdır. Kaçak akım röleleri, iletkenlerin veya cihazların yalıtım kayıplarının neden olduğu sızıntı veya dengesizlik akımlarını ölçmek ve ayarlanan limitlerin aşılması durumunda arızalı sisteme giden güç beslemesinin kapatılmasını sağlamak üzere tasarlanmıştır. Ana özellikleri ve temel fonksiyonları ise şöyledir.

1- Sistemin arızaya dâhil olmayan parçalarının çalışmasını sağlamak için gerekli seçiciliği garanti etmek için çok çeşitli açma akımları ve gecikmeleri kullanır.

2- Ayar doğruluğunu artırmak için üç açma akımı ve iki gecikme aralığı bulunur.

3- Negatif sonuç durumunda açma hareketiyle, ölçme sargısında gerçekleştirilen toroidal trafo ile iyi bağlantının sürekli kontrolü sağlanır.

4- Seçilebilir manuel veya otomatik sıfırlama mevcuttur.

5- Üçlü kontakların seçilebilir normal veya pozitif güvenlik işletim modu vardır.

6- Uzaktan sıfırlama girişleri aktif olarak kullanılır.

Kaçak akım ile ilgili işlemler yapıldıktan sonra belirli periyotlarla kaçak akım rölesi test raporu tutulmalıdır. Bu rapor gelen yetkililere verilerek yapılmış olan önceki işlemler bildirilmelidir.

Bir önceki yazımız olan Topraklama Raporu Örneği başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.