Endüktif Yük Nedir?

İçeriğinde bobin bulunan alıcılara “Endüktif karakterli alıcı” bu alıcılardan oluşan yüklere de “endüktif yük” denir. Bir endüktör herhangi bir iletken malzeme olabilir. Değişen bir akım bir endüktörden geçtiğinde, etrafında aynı zamanda bir manyetik alan endükler. Endüktansı bir bobine çevirmek manyetik alanın artmasına neden olur.

 Benzer bir kural, bir iletken değişen bir manyetik alana yerleştirildiğinde ortaya çıkar. Manyetik alan iletkende bir elektrik akımı meydana getirir.

Endüktif Elektrik Yükü Örnekleri:

Endüktif yüklere örnek olarak transformatörler, elektrik motorları, asenkron motorlar, havai katlar, kaynak makinaları, ark fırınları ve bobinler verilebilir. Bir elektrik motorundaki iki set manyetik alan birbirine karşı, motorun milini döndürmeye zorlar.

Bir trafo, birincil ve ikincil olmak üzere iki endüktöre sahiptir. Primer sarımdaki manyetik alan, sekonder sargısında bir elektrik akımı meydana getirir.

Bir bobin, içinde değişen bir akım geçtiğinde indüklediği manyetik alana enerji sarar ve akım çıkarıldığında enerjiyi serbest bırakır.

Endüktif Elektrik Yüklerinin Özellikleri:

Endüktans (L) Henry birimi ile ölçülür. Bir endüktördeki gerilim ve akımda faz farkı bulunmaktadır. Akım en yüksek seviyeye çıktıkça voltaj düşer.

Akım dalga formu, gerilim dalga formunun arkasından gelir, bu nedenle gerilim tepe değeri ve akım tepe değeri farklı zamanda gerçekleşir. Faz gecikmesinin miktarı, gerilimi ve akımı ifade eden eden vektörler arasındaki açının kosinüsü (Cos) tarafından verilir.

Endüktif yük, ilk enerji verildiğinde çok büyük miktarda akım ( ani bir akım) çeker. Birkaç döngüden veya saniye sonra akım normal çalışma değerine düşer.

Akımın “yerleşmesi” için gereken süre, Endüktif yükün frekansı ve / veya endüktans değerine bağlı olarak değişir.

Endüktif yüklerin gücü, Endüktif reaktif güç (QL) olarak ifade edilir. Birimi Volt Amper Reaktif (VAR) olarak adlandırılır. Reaktif güç kullanılması istenmeyen güçtür. Bu güç faturalandırılmaz, fakat sözleşme gücü 30 KVA’ nın üzerindeki kullanıcılarda aktif gücün %20’sini geçtiği takdirde reaktif güç bedeli olarak KVAR başına eklenir.

Endüktif ceza, elektrik devresinde hizmet ve üretim adına kullanılan yüklerin bobin etkisi denilen faz kaymasından dolayı reaktif güç oluşturma durumunda ortaya çıkar.  Endüktif yüke bağlı olarak gelişen faz kayması sonucunda gerilim fazı akım fazından geride kalır. Yükün bobin etkisi ile oluşturduğu faz kayması, elektrik devresine dahil edilen kapasitörler ile ideal seviyelere düşürülür. Endüktif cezayı önlemek için, elektrik panolarında kullanılan kapasitörler yükün durumuna göre anahtarlanır ve sisteme dahil edilir.

Elektrik faturasında endüktif ceza ve reaktif ceza oluşmaması için yeni teknolojiler ile

projelendirilmiş kompanzasyon sistemleri geliştirilmiştir. Bu anlamda yük ve güç

kullanım yoğunluğuna göre otomatik devreye giren kompanzasyon sistemleri ile reaktif

cezadan ve endüktif cezadan kurtulmak mümkündür.

Bir önceki yazımız olan Reaktif Ceza Sınırı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.