Empedans Ölçümü Nasıl Yapılır?

Empedans, ohm cinsinden ölçülen ve toprak öz direnci olarak nitelendirilen bir değerdir. Empedans ölçümü yapılarak, akım değişikliği belirlenir ve direnci artması ya da azalmasıyla maddenin ayırt edici özelliği belirlenir.

Empedans, Z sembolüyle belirlenmekte ve Ohm cinsinden ölçülmektedir. Elektriksel empedans olarak tanımlanan özellik, aynı öz dirence sahip farklı maddelerin ayırt edilmesi için kullanılır. Kısacası empedansı, elektrik akımına karşı koyan faktör olarak tanımlayabiliriz.

Empedans Nedir?

Öz direnç olarak tanımlanan empedans, AC devrelerinde direncin eşdeğeri olarak kullanılır. İçinde kondansatör ve endüktans gibi zamanla değişen değerlerin bulunduğu elektrik devrelerinde kullanılan terimdir. Öz direnç yerine kullanılan Z, sanal ve reel kısımlardan oluşur.

Empedans Ölçümü Nasıl Yapılır?

Empedans Türleri

Giriş empedansı ve çıkış empedansı olarak iki farklı türde değerlendirilen unsurlar, bir devrenin giriş ve çıkış kısımlarında kullanılır. Giriş empedansı, bir devrenin iki ucuna bağlanan akımın sinüs biçimindeki gerilimi ve gerilimin neden olduğu giriş oranı akımı belirlenir. Empedans ölçümü nasıl yapılır konusunda, çıkış empedansı değerlerinin ölçülebileceğinden bahsedebiliriz.

Çıkış empedansı, giriş empedansı çalışmadığı durumlarda ya da kısa devre yaptığı durumlarda, çıkış uçları arasında ölçülen değerlerdir.

Empedans Ölçümü İçin Topraklama Kontrolü

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu dahilinde sunulan mevzuatlar, topraklama kontrolünün ve empedans ölçümü için gerekli prosedürleri sunmaktadır. Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği dahilinde, konut ve iş yerlerinde topraklama tesisatı kontrollerinin düzenli olarak yapılması gerektiği ve empedans ölçümleri için kullanılacak değerler hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır.

Topraklama kontrol raporunda yer alan empedans ölçümleri, uzman teknik personeller tarafından yapılmaktadır. Topraklama ölçüm noktaları belirlenerek, iş güvenliği ve işçi sağlığı açısından empedans yani iç topraklama değerleri ölçüm edilir.

Empedans Ölçüm Cihazı Nedir?

Empedans ölçümü için kullanılan cihazlar, saha verilerinin toplanması için önemlidir. Kalibrasyonları yapılarak, doğru değerleri sunması sağlanan empedans ölçüm cihazları, uzmanlar tarafından kullanılmaktadır. Çevrim empedans ölçümleri, loop empedansı olarak bilinmektedir. Yönetmeliğe göre belirlenen değerlerde olması gereken çevrim empedansı, mühendisler tarafından ölçümlenerek belirlenir.

Empedans analizörü olarak tanımlanan cihaz, hassas empedans ölçümü için kullanılmaktadır. Ayrıca elektronik parçalar ve devrelerin analizleri için de kullanılmaktadır. Kondansatörler, indüktörler, ferritler, dirençler, transformatörler, kristal/seramik rezonatörler ile yarıiletken elemanlardan; diyot, transistor, entegre devre paketi empedans ölçümü için kullanılmaktadır.

Empedans Ölçümü Nasıl Yapılır?

Topraklama Tesislerinde Ölçüm

Topraklama sistemlerinde öz direnci belirlemek için yapılan empedans ölçümü, Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği dahilinde, düzenli olarak yapılmalıdır. Muayene ölçüm ve denetleme için, çeşitli cihazlar kullanılarak toprak öz direnci ve direnç değerleri belirlenmektedir. Elektriksel akımlar ve yıldırımdan korunma yöntemleri olarak hem insan sağlığının korunması hem de cihazların, elektrik sistemlerinin nitelikli çalışmaları için bu ölçüm ve değerlendirmelerin yapılması gereklidir.

Topraklama, çeşitli nedenlerle oluşabilecek yüksek akım ve ani aşırı gerilimlerden insan hayatını korumak yani can güvenliğini tahsis etmek için yapılmaktadır. Yönetmeliğe göre ölçüm ve muayene yapılması gereken periyotlar şu şekildedir;

Elektrik üretimi ve iletimi yapan tesisler ile dağıtım tesislerinde; her 2 yılda bir

  • Enerji Nakil ve dağıtım hatlarında; her 5 yılda bir
  • Sanayi tesislerinde; her yıl
  • İş merkezlerinde; her yıl

Ayrıca;

  • Topraklama tesisleriyle alakalı diğer kontroller, 2 yılda bir
  • Sabit işletme elemanlarının, her yıl
  • Yeri değişebilen işletme ögelerinin, her 6 ayda bir
  • Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli zararlı maddelerle çalışabilen işyerlerinin, yılda 1 kez
  • Islak ortamlarda çalışılan işyerlerinin ise yılda 1 kez

Kontrol ve muayenelerinin yapılması gereklidir. Empedans ölçüm cihazları ve topraklama ölçümlerinin belirlenen periyotlarda yapılması gereklidir.

Bir önceki yazımız olan Reaktif Güç Nedir başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.