Topraklama Nasıl Yapılır?
Topraklama Nasıl Yapılır?
Topraklama, bina ve tesislerin elektrik akımlarının neden olabileceği olumsuzluklara karşı yapılan basit bir güvenlik sistemidir. Topraklama yapılmasındaki amaç, cihazlar üzerinde oluşabilecek kaçak elektrik geriliminin, iletken kablolar aracılığı ile cihazdan alınarak toprağa verilmesini sağlamaktır. Topraklama işlemleri için toprakla ölçümü yapılmalıdır. Topraklama ölçümünün hesaplanması ile en doğru topraklama işlemi yapılabilecektir. Toprağın iletkenlik özelliği en düşük seviyede olmalıdır. Topraklama olmadığı zaman cihazlar üzerindeki elektrik kaçağı durumlarının canlıların canını tehlikeye sokacak etkiler oluşturacaktır. Topraklama yapılabilmesi için, uygun toprak zemin, topraklama kablosu ve toprak ile cihaz arasındaki akımın geçişini sağlayacak uygun bir iletkenin olması gerekir.
Nasıl Yapılır?
Tüm bina ve tesisler için önemli olan topraklama nasıl yapılır? standartları nelerdir? Bunların cevabını bulmaktır. Topraklama sistemlerinin kurulması, topraklama yönetmeliği tarafından belirlenen standartlara göre yapılmalıdır. Standartlara uygun yapılmayan topraklama can ve mal güvenliği açısından risk taşıyacaktır. Topraklama yapılan ve canlıların dolaştığı bölgeler için toprak direnci (topraklama ölçümü) ölçümleri test cihazları ile yapılmalı ve yapılacak topraklama sistemine göre olması gereken değerin altında bir dirence sahip olması gerekir. Toprak direncinin küçük olması yıldırım gibi yüksek elektrik akımı oluşmasında bina ve canlıların zarar görmesini önleyecektir.
Topraklama İletkenleri
Tesisler için yapılacak topraklama sistemleri için topraklama ölçümü yapıldıktan sonra tespite edilen yerde, 1.5 metre derinliğinde bir çukur açılır ve bu çukura topraklama iletkeni olarak 1.5 mm kalınlığında bakır ya da 3 mm kalınlığında galvaniz levhalar diklemesine yerleştirilir. Levhaların üst bölümlerine kablo bağlayabilmek için delikler açılır. Binanın metal su tesisatları, elektrik şebekeleri ve cihazlardan çekilen topraklama kabloları bu levhalara bağlanır. Levhaların etrafı toprak ile doldurulur ve iyice sıkıştırılır. Toprak içerisinde taş, kum gibi maddelerin olmamasına dikkat edilir. Bu alanın üzeri beton ile kapatılarak topraklama işlemi tamamlanmış olur.
Bina topraklaması
Bina topraklamaları için toprak içerisine iletken levhaların geniş yüzeyleri toprağa temas edecek şekilde toprağın 1.5 metre derinliğine kadar toprağa gömülür. Bu levhaların etrafı kömür ile desteklenerek iletkenliğin artırılması sağlanır. İletkenlerin derine gömülmesinin nedeni, çeşitli hava şartlarında donma ve sudan etkilenmesini önlemek içindir. Elektrik şebekelerinden ve cihazlardan sarı yeşil çizgili dışı yalıtımlı bakır kablolar ile topraklama iletkenlerine bağlantı yapılır. Şebekelerde gördüğümüz üç kablodan sarı yeşil çizgili olan topraklama kablosudur ve bu dünyanın her yerinde aynı şekilde kullanılmaktadır.
Topraklama Malzemeleri
Topraklama işlemlerinde kullanılan malzemeler, topraklama işleminde kullanılacak galvaniz veya bakır levhalar, bakır çubuklar kullanılmaktadır. Yapılacak topraklama türüne göre kullanılacak ürünlerin ölçüleri ve kalitesi farklı olabilmektedir. Topraklama sistemine bağlanacak noktalar şunlardır. Bina genel topraklama sistemi, iletişim sistemi kablolarının dışında bulunan iletken koruyucu kılıflar, binaların çelik konstrüksiyonu, iletken özelliği olan su tesisatları, ısıtma sistemleri, raylı sistemler, kullanılan anten sistemleri, yıldırım için kullanılan paratoner kablosu, topraklama işlemleri için topraklama levhalarına direk olarak ya da kullanılacak topraklama baralarına bağlantı yapılarak topraklama sistemine bağlantılar sağlanmış olur.
Hava Araçlarında Topraklama
Binalarda yapıldığı gibi uçaklarda topraklama mümkün değildir. Uçaklar uçuş esnasında toprak ile irtibatı bulunmadığı için özel topraklama sistemleri ile yüksek gerilimlere karşı topraklama sistemi yapılmaktadır. Uçaklarda kullanılan elektrik sistemleri için nötr bağlantıya ihtiyaç yoktur. Uçak üzerinde biriken statik elektriğin toplanabilmesi için kuyruk ve kanat bölümlerinde anten gibi metal bölümler vardır. Yıldırım için uçaklarda paratonere gerek yoktur. Uçakların dış yüzeyleri özel olarak izole edilmiş ve yakıt depolarının etkilenmemesi sağlanmıştır. Uçaklar yere indiklerinde özel iletkenleri ile toprağa bağlanır ve üzerinde biriken statik elektriğin boşaltılması sağlanır.
Bir önceki yazımız olan Topraklama Ölçümü Nedir? Nasıl Olmalı? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.