Bina Tipi Trafo

Bina tesisatlarındaki trafolar, normal olarak bir şebeke dağıtım geriliminden bina içinde kullanılabilen bir gerilime voltaj seviyesini değiştirmek için kullanılır. Ayrıca bina dağıtım gerilimini belirli ekipman tarafından kullanılabilecek bir seviyeye düşürmek için kullanılır. Diğer birçok bina tipi trafo kaynak, sabit voltaj beslemesi ve yüksek empedans gereksinimleri gibi özel uygulamalar için üretilmiştir.

Trafo Merkezleri

Bina tipi trafo için özel bir konut platformu sağlanmalıdır. Açık trafo ile kullanılır ve tek fazlı üniteler 750 – 5000 kVA ile üç fazlı üniteler 750 – 25000 kVA olarak derecelendirilir. Birincil voltaj aralığı 2400V ve üstüdür. Bağlantılar genellikle enerjisizken elle çalıştırılır. Ancak otomatik yükleme bağlantısı sonucunda değişiklik elde edilebilir. İkincil voltaj aralığı 480 – 13800 V aralığındadır. Genellikle delta bağlıdır ve sekonder nötrlerin topraklama kolaylığı nedeniyle sekonderler birbirine bağlıdır. Yalıtma ve soğutma ortamı çoğunlukla sıvıdır. Yüksek voltajlı bağlantılar kapak montaj burçlarındandır. Düşük voltajlı bağlantılar ise kapak montajlı veya hava terminal odası olabilir.

Bina Tipi Trafo

Trafolar ve Çalışma Prensibi

Bir trafonun temel çalışma prensibi, ortak bir manyetik akı ile bağlanan iki devre arasındaki karşılıklı endüktanstır. Bir temel bina tipi trafo, elektriksel olarak ayrı ve endüktif olan, ancak bir isteksizlik yolu boyunca manyetik olarak bağlı iki bobinden oluşur. Trafoların çalışma prensibi, aşağıdaki şekilde anlaşılabilir.

Elektrik trafosunun birincil ve ikincil sargıları vardır. Çekirdek yapıları, şeritler şeklinde birleştirilir, çekirdeğin enine kesiti boyunca dar bazı boşluklar olduğunu görebilirsiniz. Bu kademeli eklemlerin emdirilmiş olduğu söylenir. Her iki bobin de karşılıklı endüktansa sahiptir. Trafolarda, yapı çekirdeğe yerleştirilmiş olan alternatif akıdan, değişken bir voltaj kaynağına bağlı olan bobinden dolayı karşılıklı bir elektro-hareket kuvveti indüklenir. Bu bobin tarafından geliştirilen alternatif akının çoğu, diğer bobin ile bağlantılıdır ve böylece karşılıklı indüklenen elektro-itici kuvvet üretir.

Bina Tipi Trafonun Gerçekleştirdiği İşlemler

Binalarda kullanılan tüm trafolarda minimum hava boşluğu içeren sürekli bir manyetik yol sağlamak için monte edilmiş trafo çelik sac levhalar bulunur. Çelik, yüksek geçirgenliğe ve düşük kataliz kaybına sahip olmalıdır. Bunun gerçekleşmesi için çelik yüksek silikon içeriğinden yapılmış olmalı ve ayrıca ısıl işlem görmelidir. Çekirdeği etkili bir şekilde lamine ederek, girdap akımı kayıpları azaltılabilir. Ayrıca bina tipi trafoşu işlemlerin gerçekleşmesine yardımcı olur.

  • Elektrik gücünün bir devreden diğerine aktarılması,
  • Elektrik gücünün frekansta bir değişiklik olmadan aktarılması,
  • Elektromanyetik indüksiyon prensibi ile transfer,
  • İki elektrik devresi, karşılıklı endüksiyonla bağlanır.

Çekirdek Tipi Trafo

Çekirdek tipi trafolarda, sarımlar çekirdeğin önemli bir kısmına verilir. Bu trafo için kullanılan bobinler form sargılı ve silindirik tiptedir. Bu tip bir trafo küçük ve büyük boyutlu trafolar için uygulanabilir. Küçük boyutlu tipte, çekirdek şekli dikdörtgen olacaktır ve kullanılan bobinler silindiriktir. Yuvarlak veya silindirik bobinlerin haç biçimli bir çekirdek bölüme sığacak şekilde sarıldığını görebilirsiniz.

Dairesel silindirik bobinler söz konusu olduğunda, iyi mekanik dayanıma sahip olmalarının iyi bir avantajı vardır. Silindirik bobinler farklı tabakalara sahip olacak ve her tabaka, kağıt, kumaş, levhası gibi malzemelerin yardımı ile diğerlerinden izole edilecektir. Alçak gerilim sargıları, yalıtılması en kolay olduğu için çekirdeğe yakın yerleştirilir. Trafonun etkin çekirdek alanı levha ve yalıtım kullanımıyla azaltılabilir.

Bina Tipi Trafo

Kabuk Tipi Trafolar

Kabuk tipi trafolarda çekirdek, sarımların önemli bir kısmını çevreler. Bobinler form sargılıdır, ancak genellikle krep şeklinde sarılmış çok katmanlı disk tipidir. Çok katmanlı disklerin farklı katmanlarını yalıtmak için kâğıt kullanılır. Bütün sarım, bobinler arasında yalıtım boşluklarıyla istiflenmiş disklerden oluşur. Bu yalıtım boşlukları yatay soğutma ve izolasyon kanallarını oluşturur. Böyle bir trafo basit bir dikdörtgen şekline sahip olabilir veya dağıtılmış bir forma da sahip olabilir.

Trafoların çekirdeklerine ve bobinlerine güçlü bir sert mekanik destek verilmelidir. Bu, cihazın hareketini en aza indirmeye yardımcı olacak ve ayrıca cihazın herhangi bir yalıtım hasarı almasını önleyecektir. İyi bağlantıya sahip bir trafo, çalışması sırasında hiçbir gürültüyü üretmeyecek ve ayrıca titreşimi azaltacaktır. Tüm çeşitlerde trafo direği fiyatları değişmektedir. Bina türü trafolar potansiyel elektrik akışını sağlayacak şekilde ve periyodik kontrolleri yapılacak şekilde kurulmalıdır.

Bir önceki yazımız olan Topraklama Raporu Örneği başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.