Bilindiği gibi ülkemiz yıllık olarak düzenli yağış alan, kuvvetli yağmur ve beraberinde gelen yıldırımlarla zaman zaman can ve mal kaybıyla sonuçlanan olaylar yaşamaktadır. Şehir yerleşkeleri, sanayi bölgeleri, yüksek bina ve diğer yapılar kötü hava şartlarında yıldırımlardan en çok etkilenenler listesinde yer almaktadır. Yıldırımlardan korunmak ve yıldırım etkisini toprağa aktarmak amacıyla kullanılan paratoner, yıldırım düşmesi esnasında oluşan elektrik enerjisini iletken yapısıyla kendi üzerine çekerek toprağa iletmektedir. Böylece yıldırım düşmesi ile oluşan çok büyük bir enerji yapılara ve çevresinde bulunan canlılara zarar vermeden güvenli bir şekilde toprağa akıtılabilmektedir.

Paratoner Bakımı ve Periyodu

Yıldırım düşmelerine karşı kullanılan paratonerlerin yıllık olarak bakımı yapılması gerekmekte ve bu bakım periyodik olarak tekrarlanması gereken önemli hususlar arasında yer almaktadır. Ayrıca bu durum mevcut yönetmeliklerle de üretim tesisleri ve risk oluşturan diğer yapılar tarafından da kontrol edilen raporlar arasında bulunmaktadır. Yürürlükte olan mevzuata göre düzenli olarak bakım ve kontrolü yapılmayan paratonerlerin tespit edilmesi halinde ciddi anlamda cezai işlemler uygulanmaktadır. Can ve mal güvenliğine önem veren devlet tarafından paratoner bakımı üzerinde özellikle durulmakta ve bu zorunluluk pek çok olası riskin önüne geçmektedir.

Paratoner Bakımı Nasıl Yapılır?

• Paratonerin arızası olup olmadığı,
• Paratoner iletken yalıtkanlarında yıpranma, hasar oluşumunun tespiti,
• Doğru bir kurulum ve çalışma gösterip göstermediği,
• Topraklamasının düzgün olup olmadığı gibi pek çok husus kontrol edilmekte ve bu kontroller neticesinde paratoner bakım raporu oluşturulmaktadır. Kontrolleri sağlanarak verilen raporlar arşivlenerek saklanmalıdır.

Paratoner Bakımı ve Raporlama İşlemleri

Paratoner bakımı sırasında ilk olarak yapılacak işlemlerin başında radyasyon ölçüm cihazı ile radyoaktif paratoner başlığının sinyal testi gerçekleştirilmektedir. Bu test ile alınan neticelere göre bir sonraki aşama da TS 622 kurallarına uyumluluğu olup olmadığı kontrol edilmektedir. Bu uygunluk doğrulandığı takdirde sonraki aşamaya geçilebilmektedir. Eğer uygunluk tespit edilemediyse uyumlu hale getirme çalışmaları tamamlandıktan sonra işleme devam edilmektedir. Daha sonrasında paratonerin mevcut olan topraklama sistemine karşı dirençleri tespit edilmelidir. Bu tespit sonrasında normal değerlere ulaşılır ise sonraki aşamaya geçilir, aksi takdirde mevcut topraklama direnci olması gereken konuma getirilerek bakım ve onarımı yapılır. Bu topraklama ölçümü esnasında tüm bölgelerin direnci kontrol edilerek aksaklıklar giderilmeye çalışılır. Sonrasında da yapılan tüm işlemler raporlara dökülür. Böylece mevcut paratoner bakımı tamamlanmış olmaktadır.

Bir önceki yazımız olan Topraklama Malzemeleri Nelerdir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.